CHỦ ĐỘNG PHÒNG NGỪA BỆNH SỞI VÀ RUBELLA

"Sởi và Rubella là những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Sởi, vi rút Rubella gây ra. Bệnh lây truyền theo đường hô hấp, có thể gây thành dịch trong cộng đồng. Bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm, thậm chí đe dọa tính mạng của trẻ. Không những thế, bệnh Rubella có thể để lại hậu quả lâu dài nếu trong thời kỳ mang thai bà mẹ mắc bệnh, đó là hội chứng Rubella bẩm sinh. Hiên nay, tiêm vắc xin phòng bệnh Sởi - Rubella chính là biện pháp phòng bệnh chủ động, hiệu quả nhất phòng hai bệnh trên. Đối với trẻ em, ngoài việc tiêm chủng đầy đủ vắc xin sởi khi trẻ dưới một tuổi và vắc xin phòng Sởi - Rubella khi trẻ đủ 18 tháng tuổi trong tiêm chủng thường xuyên, trẻ từ 1 - 5 tuổi trên địa bàn toàn tỉnh được tiêm bổ sung một liều vắc xin phòng Sởi - Rubella trong chiến dịch vào tháng 11 vừa qua không những củng cố miễn dịch phòng bệnh Sởi và Rubella cho trẻ mà còn góp phần quan trọng ngăn chặn nguy cơ dịch sởi bùng phát trong cộng đồng” - Ths Nguyễn Trần Tuấn, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh cho biết.

Sau chiến dịch tiêm vắc xin Sởi–Rubella cho đối tượng từ 1 - 14 tuổi (năm 2014) và 16 – 17 tuổi (năm 2015); giai đoạn 2015 – 2017 trên địa bàn toàn tỉnh không ghi nhận trường hợp mắc Sởi. Tuy nhiên từ tháng 9.2018 sau khi ghi nhận những trường hợp nghi sởi đầu tiên tại xã Minh Tân (Vị Xuyên), đến nay toàn tỉnh đã có 30 trường hợp mắc sởi xác định.  Đối tượng tập trung ở trẻ từ 1 – 5 tuổi và hầu hết những trẻ này không được tiêm vắc xin phòng bệnh Sởi hoặc vắc xin phòng Sởi-Rubella. Bên cạnh đó, tỷ lệ tiêm vắc xin phòng Sởi-Rubella tại một số thôn bản trên địa bàn tỉnh có tỷ lệ tiêm thấp dưới 90% cùng với sự tích lũy số trẻ chưa được tiêm chủng hoặc một số trẻ đã tiêm chủng nhưng không có miễn dịch phòng bệnh qua các năm; khi số lượng này đủ lớn trong điều kiện vi rút Sởi lưu hành sẽ có thể gây dịch. Do vậy thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, tháng 11 vừa qua Ban Chỉ đạo Chăm sóc sức khỏe nhân dân tỉnh đã ban hành Kế hoạch triển khai chiến dịch tiêm bổ sung vắc xin Sởi-Rubella cho trẻ từ 1 – 5 tuổi trên địa bàn toàn tỉnh.

Để chuẩn bị cho chiến dịch, Ban chỉ đạo Chăm sóc sức khỏe nhân dân tỉnh và các huyện đã tổ chức hội nghị triển khai kế hoạch chiến dịch. Ủy ban nhân dân các tuyến đã ban hành văn bản chỉ đạo công tác tổ chức triển khai chiến dịch tại các địa phương. Sở Giáo dục & Đào tạo, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh,... cũng đã có các văn bản chỉ đạo việc phối hợp triển khai chiến dịch theo ngành dọc. Việc điều tra và lập danh sách trẻ cần tiêm bổ sung vắc xin phòng Sởi-Rubella đã được các cơ sở y tế phối hợp với y tế trường học, y tế thôn bản thực hiện đúng tiến độ, trong đó tập trung vào nhóm trẻ tại các nhà trẻ tư nhân và tại cộng đồng nhất là những thôn bản vùng sâu, vùng xa, vùng giáp biên với mục đích hạn chế bỏ sót đối tượng, kể cả những trẻ vãng lai. Cùng với hoạt động trên, các cơ quan chuyên môn đã phối hợp thực hiện tốt công tác truyền thông trước chiến dịch đến người dân bằng nhiều hình thức phong phú, như tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng; loa truyền thanh xã, phường, thị trấn; tờ rơi, áp phích và truyền thông trực tiếp thông qua lãnh đạo, các cộng tác viên và giáo viên ở trường học. Điều này góp phần tuyên truyền mục đích, ý nghĩa, tầm quan trọng và đối tượng mục tiêu của chiến dịch... Hoạt động kiểm tra giám sát trước và trong chiến dịch đã được các đơn vị chủ động thực hiện; trong đó chú trọng kiểm tra giám sát công tác tổ chức chỉ đạo, hội nghị tập huấn, điều tra lập danh sách đối tượng trẻ tiêm bổ sung vắc xin Sởi-Rubella, kế hoạch bố trí các điểm tiêm; truyền thông huy động cộng đồng và nhân lực, hậu cần cho chiến dịch;.. Để vận động các bà mẹ đưa trẻ đến điểm tiêm đúng thời gian, Trạm Y tế các xã, phường, thị trấn đã gửi Giấy mời tới từng gia đình có trẻ cần tiêm vắc xin Sởi-Rubella; đặc biệt trên địa bàn thành phố Hà Giang đã thực hiện thông báo lịch tiêm chủng của trẻ qua hệ thống tin nhắn điện thoại của nhà mạng Viettel. Sau chiến dịch, các cơ sở y tế tiến hành giám sát, đánh giá nhanh, phát hiện các địa bàn có số trẻ bị bỏ sót để tổ chức tiêm vét kịp thời.

“Do có sự quan tâm chỉ đạo của Ban chỉ đạo Chăm sóc sức khỏe nhân dân tỉnh và các huyện thành phố; sự hỗ trợ của các ban ngành nhất là Ngành Giáo dục & Đào tạo và của cả cộng đồng; sự hưởng ứng của các bậc cha mẹ có con trong độ tuổi tiêm chủng; sự nỗ lực của cán bộ Ngành Y tế từ tuyến tỉnh đến xã cùng với công tác chuẩn bị chi tiết kỹ lưỡng; chiến dịch tiêm bổ sung vắc xin Sởi-Rubella trên địa bàn toàn tỉnh năm 2018 được tổ chức thành công. Kết quả toàn tỉnh đã có 79.459 trong tổng số 81.839 trẻ được tiêm bổ sung vắc xin Sởi-Rubella, đạt tỷ lệ 97,1%. Số trẻ chưa được tiêm trong chiến dịch này hầu hết là trẻ có các chỉ định hoãn tiêm hoặc chống chỉ định như trẻ bị sốt, mắc bệnh cấp tính hoặc đang dùng thuốc,… nên buộc phải hoãn tiêm để đảm bảo an toàn cho trẻ. Đặc biệt, chiến dịch cũng đã đạt được mục tiêu là đảm bảo chất lượng và an toàn tiêm chủng; toàn tỉnh không ghi nhận trường hợp tai biến nặng như các chiến dịch tiêm chủng trước đây”; Ths Nguyễn Trần Tuấn chia sẻ thêm.

Thực tế cho thấy chiến dịch tiêm bổ sung vắc xin Sởi-Rubella đã được tổ chức triển khai thành công trên quy mô toàn tỉnh với tỷ lệ tiêm chủng cao, đảm bảo chất lượng và an toàn tiêm chủng. Thành công của chiến dịch đã góp phần quan trọng cho việc ngăn chặn kịp thời nguy cơ bùng phát của dịch sởi khi đã xuất hiện những ca mắc sởi tại một số địa phương trong thời gian qua.

Tuy nhiên, để hoạt động phòng chống bệnh sởi một cách bền vững thì sự thành công của chiến dịch trên là chưa đủ. Các địa phương cần tiếp tục đẩy mạnh công tác tiêm chủng đầy đủ cho trẻ; trong đó thực hiện tiêm vắc xin phòng sởi cho trẻ dưới 1 tuổi và tiêm vắc xin phòng bệnh Sởi - Rubella cho trẻ đủ 18 tháng tuổi trong tiêm chủng thường xuyên. Các xã cần tăng cường công tác tuyên truyền và mở rộng tiêm chủng lưu động tới các thôn bản vùng sâu, vùng xa, vùng giáp biên,... nơi luôn được coi là "vùng lõm" về tiêm chủng của tỉnh. Bên cạnh đó, hệ thống giám sát bệnh Sởi/Rubella tại các tuyến củng cần được củng cố và duy trì thường xuyên. Có như vậy, Hà Giang mới đảm bảo mục tiêu loại trừ bệnh sởi tại cộng đồng trong thời gian tới theo cam kết của quốc gia với khu vực Tây - Thái Bình Dương đồng thời khống chế bệnh Rubella, giảm gánh nặng bệnh tật của hội chứng Rubella bẩm sinh tại địa phương.