PHÒNG CHỐNG VIÊM PHỔI Ở NGƯỜI GIÀ KHI THỜI TIẾT LẠNH

Những ngày gần đây thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ có sự chênh lệch lớn giữa ngày và đêm là điều kiện thuận lợi cho các loại vi rút, vi khuẩn gây bệnh phát triển, ảnh hưởng đến sức khỏe nhất là với những người cao tuổi có sức đề kháng kém. Đặc biệt là viêm phổi ở người già, bệnh thường có xu hướng nặng hơn ở người trên 65 tuổi bởi sức đề kháng của cơ thể đã kém, phổi lão hóa rõ rệt. Nếu không được điều trị tích cực, bệnh sẽ nảy sinh những biến chứng nguy hiểm đến tính mạng. Theo thống kê tại khoa Lão khoa, Bệnh viện đa khoa tỉnh trung bình mỗi ngày khoa tiếp nhận từ 2 đến 3 người bệnh nhập viện bị mắc viêm phổi vào điều trị.

Theo các bác sỹ nguyên nhân viêm phổi ở người cao tuổi là do vi sinh vật (như vi khuẩn, vi rút, vi nấm,...); do khói bụi (môi trường ô nhiễm, khói bếp, thuốc lá, thuốc lào) hoặc ít vận động, nằm lâu do liệt. Viêm phổi ở người cao tuổi khác với người trẻ tuổi. Nhiều trường hợp chỉ viêm họng, mũi cũng rất dễ dẫn đến viêm phổi. Một số trường hợp người cao tuổi mắc một số bệnh mạn tính đường hô hấp như: Bệnh giãn phế quản, khí phế thũng, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính hoặc hen suyễn, sức đề kháng của cơ thể giảm xuống thì bệnh bùng phát thành bệnh viêm phổi cấp tính. Đặc biệt là vai trò của một số loài vi khuẩn, bình thường thì chúng sống cộng sinh ở đường hô hấp trên nhưng khi trời lạnh, sức đề kháng suy giảm, chúng tấn công vào đường hô hấp và gây bệnh. Điển hình là vi khuẩn phế cầu và một số vi rút đường hô hấp, vi nấm. Trong một số trường hợp, nhất là người cao tuổi, bệnh viêm phổi thường diễn ra sau khi mắc phải bệnh cúm, cảm lạnh hoặc bị lây bệnh ngay trong bệnh viện (nhiễm khuẩn bệnh viện) do đi khám bệnh hoặc nằm viện điều trị một bệnh nào đó. Đáng lo ngại nhất là người cao tuổi mắc bệnh viêm phổi mà tác nhân gây bệnh là vi rút, bởi vì với vi rút thì hiện nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

Dấu hiệu nhận biết: Dấu hiệu lâm sàng của viêm phổi ở người cao tuổi rất khác so với người trẻ. Nhiều trường hợp người bệnh không sốt cao, thậm chí không sốt, nhất là người cao tuổi có tuổi cao, sức yếu, lú lẫn, ít vận động hoặc đi lại khó khăn, ăn uống thất thường. Một số người cao tuổi mắc một số bệnh mạn tính kéo dài như: Nằm liệt giường do tai biến mạch máu não hoặc do biến chứng của thoái hóa khớp, hư khớp rất khó khăn trong việc đi lại càng dễ mắc bệnh viêm phổi. Tuy vậy, có một số triệu chứng điển hình như thở nhanh nông, đôi khi có thở rít, cánh mũi phập phồng do thiếu dưỡng khí. Triệu chứng ho là hay gặp nhất, đặc biệt là ở những người cao tuổi có bệnh mạn tính về đường hô hấp: Viêm họng mạn tính, giãn phế quản, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính. Ho thường có đờm lỏng hoặc đặc quánh, một số trường hợp có dính một ít máu do mao mạch bị vỡ ra. Tuy vậy, có một số ít trường hợp không ho. Tức ngực và khó thở nhẹ là triệu chứng thường gặp. Người bệnh thường có dấu hiệu mất nước, môi khô, lưỡi trắng, má hóp, da nhăn nheo.

Cách phòng: Khi nghi ngờ bị viêm phổi, người cao tuổi cần đến khám tại cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt. Đối với người cao tuổi mắc viêm phổi, nhất là viêm phổi do vi rút, việc dùng thuốc điều trị rất khó khăn. Vì vậy, cần dùng thuốc gì, dùng trong bao lâu, liều lượng như thế nào là phải được bác sĩ khám bệnh kê đơn và tư vấn sử dụng. Không nên tự mua thuốc để điều trị, nhất là kháng sinh, nếu dùng không đúng chỉ định thì bệnh không những không khỏi mà còn nhiều điều bất lợi sẽ xảy ra cho người bệnh. Bên cạnh đó, cần có chế độ sinh hoạt hợp lý, ở thông thoáng, không hút thuốc lá, thuốc lào. Người cao tuổi cũng cần được giữ ấm và tránh tiếp xúc nhiều với không khí lạnh. Hàng ngày, cần uống đủ lượng nước cần thiết khoảng từ 1,5 – 2 lít, ăn thêm rau xanh trong các bữa ăn và tăng cường ăn trái cây hàng ngày. Vệ sinh họng - miệng hàng ngày như đánh răng, súc họng sau khi ăn, trước và sau khi ngủ dậy. Vận động cơ thể bằng mọi hình thức tùy theo sức khỏe và điều kiện của từng người. Những người bị liệt cần được nâng dậy và xoa bóp các cơ bắp, bụng, tập hít thở sâu để phục hồi các chức năng của phổi.