Hưởng ứng ngày Thế giới Phòng chống Tăng huyết áp

Tăng huyết áp (THA) là bệnh diễn biến thầm lặng qua nhiều năm tháng, đa phần phát hiện tình cờ hoặc chỉ khi bệnh nhân có biến chứng mới được phát hiện. THA gây ra các biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, bệnh mạch vành, suy tim, tổn thương thận và nhiều vấn đề sức khỏe khác.

Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới và báo cáo Điều tra Quốc gia các yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm tại Việt Nam (STEP), mỗi năm ước tính có 13,8 triệu người chết do THA; Hơn 1 tỷ người trưởng thành trên thế giới mắc THA, trong đó tỷ lệ mắc THA ở người trưởng thành từ 18 tuổi trở lên là 26,2%; từ 50 - 69 tuổi có tỷ lệ mắc THA cao nhất với 51,9%. Tuy nhiên 2/3 số người mắc THA không biết mình bị bệnh. Vì vậy, Hiệp hội Phòng chống THA Thế giới (World Hypertension League) từ năm 2005 đã lấy ngày 17 tháng 5 hàng năm là Ngày Thế giới phòng, chống THA với mục tiêu nâng cao nhận thức về bệnh THA và tầm quan trọng của việc kiểm soát huyết áp. Với thông điệp “Ăn uống lành mạnh – Vận động đều – Kiểm soát huyết áp tốt”, là thông điệp nhằm hưởng ứng ngày Thế giới phòng chống THA năm 2025, qua đó nâng cao nhận thức của cộng đồng về "kẻ giết người thầm lặng" này và kêu gọi người dân cần chủ động phòng chống bệnh THA, bảo vệ sức khỏe.

Nguyên nhân bệnh THA

THA được chia làm hai thể: THA tiên phát (THA vô căn) và THA thứ phát (THA có nguyên nhân do các bệnh lý như: bệnh thận, bệnh lý nội tiết (suy giáp, cường giáp, bệnh van tim); do tác dụng phụ của một số loại thuốc hay gặp ở những thuốc điều trị bệnh máu như thuốc chứa thành phần corticoid, thuốc dị ứng, kháng viêm, giảm đau, ức chế miễn dịch; THA thai kỳ.

Triệu chứng bệnh THA

THA thường không có triệu chứng gì đặc biệt trong một thời gian dài. Đôi khi người bệnh có thể thấy đau đầu, đau ngực, khó thở khi có cơn THA. Hoặc những triệu chứng của tổn thương cơ quan đích: nhìn mờ, đau ngực dữ dội, tiểu máu, liệt nửa người (đột quỵ não) nhưng khi có những triệu chứng này tiên lượng thường không tốt.

Đối tượng nguy cơ mắc THA

THA thường được ghi nhận ở những người có tiên sử mắc THA; béo phì, thừa cân; lối sống ít hoạt động thể lực; hút thuốc lá; chế độ ăn nhiều muối, ăn mặn; Stress và căng thẳng tâm lý; uống nhiều rượu, bia; bệnh thận mạn, đái tháo đường, hội chứng ngừng thở khi ngủ…

Phòng chống bệnh THA

-  Chế độ ăn uống lành mạnh: Là yếu tố quan trọng nhất giúp phòng ngừa và kiểm soát THA hiệu quả. Người THA nên ăn nhạt, ăn tăng cường ăn các loại rau xanh, ưu tiên các loại rau lá màu xanh đậm, cải xanh, măng tây, cải bó xôi, súp lơ xanh, bắp cải, các loại đậu, đỗ, lạc, vừng; uống nhiều nước; không nên ăn nhiều muối (lượng muối dưới 5g/ngày), đồ ăn đóng hộp, chế biến sẵn như giò chả, thịt hun khói; không nên ăn nhiều đường dễ tăng cân, béo phì, ăn đồ chế biến nhiều dầu mỡ, thịt mỡ và nội tạng động vật; không nên uống rượu bia, nước có ga…

-  Tập thể dục phù hợp với sức khỏe như: thể dục nhịp điệu, chạy bộ, đạp xe, bơi lội… giúp giữ cân nặng ở mức ổn định và giảm nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch. Nên duy trì tập với thời gian ≥ 30 phút/lần tập/ngày và nên tập 5 – 7 ngày/tuần. Cần kiểm tra huyết áp và nhịp tim trước và sau khi tập, để có thể điều chỉnh cường độ tập luyện cho phù hợp.

Bên cạnh đó, nên duy trì các thói quen tốt để kiểm soát huyết áp tốt như:

- Kiểm soát cân nặng, giảm vòng eo (dưới 80cm đối với nữ, dưới 90cm đối với nam).

- Thường xuyên theo dõi huyết áp và ghi chép nhật ký, đặc biệt nếu trên 40 tuổi, bị thừa cân, ít vận động hoặc có tiền sử gia đình có người mắc các bệnh tim hoặc huyết áp cao.

- Nhận biết các dấu hiệu cảnh báo khi huyết áp quá cao: Trong hầu hết các trường hợp, tình trạng này không có triệu chứng, nhưng cũng có thể có các dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm như: bị ù tai, chóng mặt, nhức đầu, chảy máu cam, ngứa ran hoặc tê ở bàn tay và bàn chân, buồn ngủ hoặc lú lẫn.

- Không hút thuốc lá: Chất nicotin trong thuốc lá kích thích hệ thần kinh giao cảm, làm co mạch máu và cao huyết áp.

- Thư giãn bằng nhiều cách như nghe nhạc, tập yoga, ngủ đủ giấc.

- Uống thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.