Theo số liệu của Bộ Y tế, Việt Nam hiện có hơn 10 triệu người cao tuổi (NCT), chiếm khoảng 10% dân số. Trong đó NCT mạnh khỏe chỉ chiếm 5%, còn lại 95% mắc các bệnh như tăng huyết áp, viêm khớp, bệnh phổi phế quản tắc nghẽn mãn tính, đái tháo đường, sa sút trí tuệ…Để hạn chế bệnh tật, nâng cao sức khỏe, NCT cần chế có độ dinh dưỡng hợp lý. Chế độ dinh dưỡng hợp lý góp phần hiệu quả chống lại sự lão hóa, tăng sức đề kháng, nâng cao tuổi thọ cho NCT.
Khẩu phần ăn và lượng chất dinh dưỡng cần đảm bảo phù hợp với hệ tiêu hóa và mức tiêu hao năng lượng hàng ngày của NCT. Nhu cầu về Calo, Protein, mỡ và chất xơ ở người 70 tuổi không khác nhiều so với nhóm người trẻ tuổi. Nhưng ở những NCT dư thừa trọng lượng cần giảm lượng calo đầu vào, đa dạng hóa nguồn thức ăn để đảm bảo đủ Protein, chất xơ, Vitamin và khoáng chất các loại.
Chất đạm: cần đảm bảo tốt về chất đạm, chủ yếu chất đạm từ các loại thực phẩm như: đậu, lạc, vừng... Các thức ăn từ thực vật này vừa có nhiều chất đạm, lại vừa có nhiều chất dầu, trong đó có các loại Acid béo không no có tác dụng phòng chống tăng Cholesteron máu. Giảm ăn thịt, chỉ nên ăn ít thịt nạc, hạn chế hoặc bỏ hẳn thịt mỡ. Cá cũng là một loại thực phẩm rất tốt, phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của NCT vì vừa dễ tiêu và lại nhiều acid béo, tốt trong việc giảm thiểu các nguy cơ về tim mạch.
Chất xơ và Vitamin: nhóm chất này có trong các loại rau củ xanh và hoa quả tươi, đặc biệt cần thiết đối với cơ thể NCT, vì vậy trong bữa ăn hàng ngày cần phải chú ý đến khẩu phần ăn giàu chất xơ và chứa nhiều Vitamin. Ngoài tác dụng giúp phòng chống táo bón rất tốt, chất xơ còn có tác dụng làm giảm lượng Cholesteron trong máu, giảm tỷ lệ mắc bệnh xơ vữa thành mạch.
Sữa: cũng là một loại thực phẩm tốt nên được sử dụng cho NCT. Ngoài việc giúp đề phòng và giảm tỷ lệ mắc bệnh loãng xương, việc uống sữa hàng ngày cũng giúp cung cấp các Vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Tuy nhiên, do đặc thù của bộ máy tiêu hóa, những NCT cũng không nên uống quá nhiều sữa để tránh những trường hợp rối loạn tiêu hóa có thể xảy ra. Tốt nhất là nên uống ngày 1 - 2 cốc và chia thành nhiều lần trong ngày, mỗi lần 100 -200ml.
Nước: đối với NCT cần thường xuyên bổ sung nước hàng ngày một cách đầy đủ, trung bình từ 1,5 - 2,5 lít/ngày.
Ngoài ra, NCT không nên ăn quá no, hạn chế ăn mặn; hạn chế hoặc bỏ hẳn các đồ có chất kích thích, như bia, rượu, thuốc lá... Nên chọn thực phẩm đa dạng chứ không nên theo sở thích mà thường xuyên chỉ ăn một loại thức ăn. Quan trọng hơn cả là nên có sự tư vấn dinh dưỡng hợp lý từ các bác sĩ, không nên tự ý sử dụng các loại thực phẩm chức năng hoặc bổ sung thuốc theo kiểu truyền tai nhau để nâng cao sức khỏe. Đôi khi, đó lại là những cách mang tác hại xấu đến cho sức khỏe của những NCT.
Liên Hương (tổng hợp) - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật