Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về dược, an toàn thực phẩm

Sáng ngày 07.5, Bộ Y tế tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc về tăng cường kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về Dược, An toàn thực phẩm. Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên chủ trì Hội nghị. Tham dự có đại diện Văn phòng Bộ; Cục Phòng bệnh; Cục Quản lý Khám chữa bệnh; Thanh tra Bộ; Cục Quản lý Dược; Cục An toàn thực phẩm và đại diện Bộ Công an; Bộ Công thương; Bộ Nông nghiệp và Môi trường; Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch.

Tham dự tại điểm cầu Sở Y tế Hà Giang có đồng chí Vũ Hùng Vương, Phó Giám đốc Sở Y tế; đại diện Phòng Nghiệp vụ Dược, Thanh tra, Phòng An toàn thực phẩm, phòng Bảo trợ xã hội của Sở Y tế; Trung tâm Kiểm soát bệnh tật; Trung tâm Kiểm nghiệm…

Tại Hội nghị, lãnh đạo Cục quản lý dược đã báo cáo về công tác quản lý chất lượng thuốc, nguyên liệu làm thuốc và đấu tranh phòng chống thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Theo đó, thời gian qua thị trường dược phẩm Việt Nam tăng trưởng mạnh. Bộ Y tế đã phối hợp với các cơ quan chức năng tích cực triển khai nhiều hoạt động đấu tranh phòng chống thuốc giả, thuốc kém chất lượng. Tuy nhiên, các hành vi vi phạm liên quan đến sản xuất, buôn bán thuốc giả vẫn chưa được xử lý triệt để. Còn nhiều khó khăn, bất cập trong công tác quản lý chất lượng, đấu tranh chống thuốc giả. Việc cơ sở bán buôn, bán lẻ mua bán thuốc không có hóa đơn chứng từ, thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ là nguyên nhân chính để thuốc giả có thể xâm nhập vào thị trường dược phẩm hợp pháp; quy định về xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, sản phẩm không rõ nguồn gốc, xuất xứ… chưa đủ tính nghiêm khắc, răn đe; chưa phù hợp với mức độ nguy hiểm/tác hại gây ra của hành vi vi phạm. Chưa có hướng dẫn cụ thể, rõ ràng trong thực hiện thủ tục công bố sản phẩm là thiết bị y tế. Các sản phẩm thực phẩm chức năng được quảng cáo với các tính năng tác dụng như hoặc gần như công dụng của thuốc chữa bệnh, làm người dân nhầm tưởng là thuốc chữa bệnh. Một bộ phận người dân có thói quen mua thuốc, tự sử dụng thuốc để chữa bệnh theo lời khuyên của người quen, hoặc qua quảng cáo mà không đến khám bệnh tại cơ sở y tế hoặc mua thuốc tại cơ sở cung ứng thuốc hợp pháp. Việc quản lý của chính quyền cơ sở còn nhiều bất cập…

Đối với vấn đề An toàn thực phẩm (ATTP), theo lãnh đạo Cục An toàn thực phẩm, hệ thống pháp luật quản lý về ATTP tương đối đồng bộ. Chế tài xử lý vi phạm về ATTP đã được quy định tương đối đầy đủ. Hàng năm, thông qua công tác hậu kiểm, Cục An toàn thực phẩm đã phát hiện, xử lý nhiều vụ việc vi phạm về ATTP. Tuy nhiên tình trạng thực phẩm giả đang diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng. Các sản phẩm giả thường được sản xuất tinh vi, khó phân biệt với hàng thật và chủ yếu được tiêu thụ qua các kênh bán lẻ, mạng xã hội và sàn thương mại điện tử… Nguyên nhân do việc sản xuất và kinh doanh thực phẩm giả mang lại lợi nhuận lớn, trong khi chi phí đầu tư thấp, khiến nhiều đối tượng bất chấp pháp luật để thực hiện hành vi này. Bên cạnh đó hệ thống pháp luật và công tác quản lý còn nhiều bất cập, tạo kẽ hở cho những doanh nghiệp làm ăn không chân chính lợi dụng sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả, kém chất lượng. Nhiều người tiêu dùng chưa nhận thức đầy đủ và phân biệt rõ được thực phẩm, thuốc và thực phẩm bảo vệ sức khỏe; dễ tin vào quảng cáo sai sự thật, mua hàng qua mạng mà không kiểm tra kỹ nguồn gốc, xuất xứ sản phẩm… Lực lượng hậu kiểm và kinh phí thực hiện công tác này còn mỏng và thiếu...

Tại Hội nghị các đại biểu cũng đã tập trung nêu rõ thực trạng, nguyên nhân, những khó khăn bất cập trong quá trình triển khai thực hiện nhiệm vụ.

Kết luận tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đặt câu hỏi: Tại sao Việt Nam đã có các văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn của Ban chỉ đạo quốc gia về An toàn thực phẩm, của cơ quan quản lý chuyên môn, của các Bộ Y tế, Công Thương, Nông nghiệp… mà vẫn xảy ra các vụ việc về sữa giả, thuốc giả như vừa rồi. Các vụ việc này đã và đang được cơ quan điều tra của Bộ Công an và công an một số tỉnh thụ lý điều tra làm rõ sai phạm theo quy định. Vì thế, Thứ trưởng yêu cầu rà soát lại về thể chế có cần sửa đổi, bổ sung nội dung gì để các văn bản chặt chẽ hơn trong quá trình thực hiện.

Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên yêu cầu các địa phương thực hiện nghiêm Chỉ thị 17-CT/TW ngày 21/10/2022 của Ban Bí thư về tăng cường bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm trong tình hình mới; Công điện số 41/CĐ-TTg ngày 17/4/2025 về việc xử lý vụ việc sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thực phẩm bảo vệ sức khỏe; Công điện số 55/CĐ-TTg ngày 02/5/2025 về tăng cường phối hợp, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân liên quan đến sản xuất, buôn bán thuốc chữa bệnh giả, sữa giả và thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả; siết chặt quản lý về đăng ký, tự công bố, tăng cường hậu kiểm, kiểm tra đột xuất thay vì kiểm tra theo định kỳ, kế hoạch, thông báo trước; thiết lập tiêu chuẩn chất lượng bắt buộc; tăng cường truyền thông về thực phẩm chức năng để người dân hiểu đúng, làm đúng, dùng đúng… Thứ trưởng Bộ Y tế cho rằng, cần nâng mức xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quản lý thực phẩm chức năng, xử phạt thật nặng để có sức răn đe.

Về thuốc, Thứ trưởng Bộ Y tế đề nghị các địa phương tăng cường thực hiện Chỉ thị 17/CT-TTg ngày 09/5/2017 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, chấn chỉnh hoạt động quảng cáo và Công điện số 41/CĐ-TTg, Công điện số 55/CĐ-TTg; tiếp tục rà soát, thu hồi ngay các sản phẩm thuốc giả đã công bố, đẩy mạnh hoạt động thanh kiểm tra trên địa bàn, đặc biệt là cơ sở bán buôn, bán lẻ, chú ý đến nguồn gốc xuất xứ của thuốc để phát hiện thuốc giả; khuyến khích người dân thông tin đến cơ quan chức năng cơ sở sản xuất thuốc giả; tăng cường quản lý quảng cáo thuốc không đúng nội dung và quy định về quảng cáo…