BÁC SĨ GIA ĐÌNH - MÔ HÌNH CHĂM SÓC SỨC KHỎE BAN ĐẦU THEO HƯỚNG TOÀN DIỆN VÀ LIÊN TỤC

Đề án xây dựng và phát triển mô hình phòng khám bác sĩ gia đình (BSGĐ) đã được Bộ Y tế triển khai thí điểm từ tháng 7 năm 2014 tại một số tỉnh, thành phố trên cả nước. Mục tiêu của mô hình nhằm góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu theo hướng toàn diện và liên tục, giúp sàng lọc bệnh tật, chuyển tuyến phù hợp, từ đó giảm tình trạng quá tải bệnh viện tuyến trên, đồng thời giảm bớt gánh nặng thời gian và công việc cho các bác sĩ chuyên khoa liên quan và tiết kiệm được kinh phí nằm viện cho người bệnh và chi phí bảo hiểm y tế. Theo mô hình này, BSGĐ sẽ đảm đương ba vai trò chính là khám lâm sàng, y tế dự phòng và bác sĩ tâm lý cho người bệnh. Ngoài kiến thức chuyên môn, BSGĐ cũng phải có kiến thức tổng quát về xã hội, tâm lý, kinh tế, văn hóa, quản lý y tế,… để không những chỉ chăm sóc điều trị bệnh mà còn có thể tư vấn, hướng dẫn bệnh nhân kiến thức tăng cường sức khỏe, phòng bệnh, hỗ trợ về tâm lý và xã hội.

Ở tỉnh ta, tháng 5 năm 2017 UBND tỉnh đã ban hành Đề án “Bác sĩ gia đình và mô hình phòng khám bác sĩ gia đình trên địa bàn tỉnh Hà Giang, giai đoạn 2017 - 2020”. Qua một thời gian triển khai Đề án bước đầu đã ghi nhận những hiệu quả trong công tác chăm sóc sức khỏe cho người dân tại cộng đồng. Để việc triển khai đạt hiệu quả, ngay từ những ngày đầu thực hiện, cùng với sự hỗ trợ của Dự án HPET, Sở Y tế đã phối hợp với Trường Đại học Y Hà Nội, Y Dược Thái Nguyên cử nhiều đợt cán bộ tham gia học lớp giảng viên tuyến tỉnh về Y học gia đình đồng thời tổ chức nhiều lớp đào tạo về nguyên lý y học gia đình cho các bác sĩ đang công tác tại Trạm Y tế xã. Ngoài ra Sở Y tế cũng đã tổ chức các lớp đào tạo về quản lý trạm y tế, quản lý bệnh mạn tính cho cán bộ y tế ở cả tuyến huyện và tuyến xã, siêu âm, cho cán bộ đang công tác tại các xã triển khai mô hình bác sĩ gia đình; xây dựng module phần mềm hồ sơ quản lý sức khỏe cá nhân, hộ gia đình được tích hợp trên phần mềm quản lý y tế xã phường liên thông. Đồng thời có kế hoạch triển khai quản lý điều trị bệnh tăng huyết áp tại 132 xã trong tỉnh.

Trong điều kiện hiện nay mô hình bệnh tật đang ngày càng diễn biến phức tạp với xu thế các bệnh không lây nhiễm và tai nạn thương tích gia tăng trong khi công tác quản lý, điều trị và dự phòng các bệnh mạn tính, bệnh không lây nhiễm còn nhiều hạn chế. Nhiều bệnh có thể được quản lý và điều trị hiệu quả ở tuyến xã thì BSGĐ được coi là mô hình chăm sóc sức khỏe ban đầu theo hướng toàn diện và liên tục rất có ý nghĩa đối với cộng đồng. Việc phát triển mô hình bác sĩ gia đình sẽ giúp người dân được chăm sóc toàn diện và liên tục bởi bác sĩ gia đình là những thầy thuốc gắn với dân và gần dân nhất. Họ biết rõ từng người bệnh và những vấn đề liên quan đến sức khỏe gia đình trên cơ sở xem xét lối sống của người bệnh, di truyền trong gia đình. Việc chăm sóc, theo dõi từ khi vừa mới sinh ra, lúc người bệnh khỏe mạnh sẽ giúp bác sĩ nắm được bệnh sử của người bệnh, diễn tiến bệnh lý nên đề ra được những liệu pháp điều trị hiệu quả giúp nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng và giảm gánh nặng  chi phí khám chữa bệnh cho xã hội. Ngoài ra, việc quản lý và điều trị tại tuyến xã sẽ làm giảm gánh nặng cho công tác điều tri của tuyến trên.

Trong thời gian tới Ngành Y tế sẽ tiếp tục triển khai tích cực Đề án bác sĩ gia đình và mô hình Phòng khám bác sĩ gia đình dựa trên nền tảng hoạt động của y tế xã; Chú trọng việc đào tạo và cập nhật kiến thức về BSGĐ và nguyên lý y học gia đình cho đội ngũ cán bộ y tế ở tuyến huyện và tuyến xã; Đầu tư xây dựng cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế cho các xã triển khai mô hình bác sĩ gia đình; Tăng cường các hoạt động chuyên môn, đẩy mạnh các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe để nâng cao nhận thức của người dân về chăm sóc sức khỏe và nhận thức của người dân về mô hình chăm sóc sức khỏe của trạm y tế hoạt động theo nguyên lý y học gia đình; Cập nhật hồ sơ theo dõi sức khỏe của cá nhân và hộ gia đình từ lúc sinh ra cho đến khi qua đời.

Sức khỏe là tài sản quý giá nhất của mỗi con người, trong khi vẫn còn không ít người dân chưa tự ý thức được tầm quan trọng của việc chăm sóc sức khỏe ban đầu cho bản thân và gia đình thì mô hình BSGĐ là giải pháp hữu hiệu, sẽ giúp cho người dân được chăm sóc sức khỏe một cách toàn diện và liên tục, được tư vấn sức khỏe, được theo dõi, quản lý sức khỏe theo quy định. Tuy nhiên để mô hình tiếp tục được triển khai có hiệu quả ngoài sự nỗ lực của ngành Y tế cần có sự phối kết hợp của của các ban, ngành đoàn thể và nhất là người dân cần hiểu rõ về những lợi ích của mô hình bác sĩ gia đình để đặt trọn niềm tin khi được khám chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe ngay tại gia đình.